„Kościół w Krynkach roku 1521 założony przez króla polskiego Zygmunta I, drewniany, roku 1522 zbudowany, pod wezwaniem św. Anny. Przy tym kościele znajduje się szpital roku 1846 fundowany przez Teodora i Antoniego braci Wąsowiczów jedynie dla pomieszczenia ubogich czyniących posługę w kościele.
Fundusz pierwiastkowy przez króla Zygmunta I nadany roku 1522 następny: placów blisko kościoła, na których i budowa plebanalna umieszczona morgów 13. Gruntu oromego w trzech zmianach morgów 85. Z legacji śp. Marcina Szczawińskiego roku 1691 o pół mili od plebanii gruntu oromego morgów 18 i zaścianek morgów 3 ½ . Fundusz uczyniony na altarią św. Anny roku 1650 przez Tymofieja Soroczyńskiego, takich Soroczyńszczyzna gruntów oromych morgów 30, zarośli, ługów i wygonów morgów 34. Z tegoż legacji w uroczysku Hummisze z łąki morgów 3. Z legacji Hrehora Jacynicza roku 1648 nad rzeką Świsłoczą łąki morgów 3. Przez tegoż Jacynicza suma r sr. 375 złożona w kapitule wileńskiej procent 8 dochodził regularnie do roku 1844. Wiecznym prawem przyznana przez urodzonego Marcina Szczawińskiego w roku 1691 suma r. sr. 75 złożona w kahale kryńskim skąd roku 1815 przeniesiona do prykazu grodzieńskiego, procent 5 regularnie dochodził do roku 1844. Annuata z Plebanowców od tego r. sr. 45 dochodziła tylko do roku 1828. Filii w parafii kryńskiej nie ma, obligacje parafialne, mszy za parafian w niedziele i uroczystości, obligacje altarii św. Anny co tydzień po 3 mszy. Za parafian mszy odprawują się co niedzielę i uroczystości. Roku 1844 zostawiono do ukończenia lustracji dziesięcin 33 i r. sr. 230 z tego potrącają r. sr. 25 za karczmę chociaż skarb ciągle dochód z niej pobiera.
Nagrobków i sklepów nie ma. Blisko kościoła o kroków 20 znajduje się kaplica długości łokci 10,5 kosztem Łazowego kasztelana wymurowana, rok niewiadomy bez danych obligacji i na utrzymanie funduszu nie ma.
Dzwonów liczy się 4. Pierwszy waży pudów 3, funtów 20 z jednej strony figura Pana Jezusa z drugiej strony N. Panny na około w górze napis IN HONOREM SS. TRINITATI, niżej DEBAT JACOBUS HESINC [wyraz nieczytelny] 1765. Drugi dzwon od funtów 70 roku 1775 J.L. PELCZYNSKI. Trzeci funtów 20, 1661 bez żadnego napisania. Czwarty funtów 19 napisanie AD. 1787 DIE 29. MARTII A.R.D. I. LEOPOLDUS PELCZYNSKI CURATUS KRYNKI przez kogo pokonsekrowane lub poświęcone nie ma wiadomości.
Wiadomości o tem kościele innych nie mogłem zebrać prócz miejscowych wizyt i inwentarzów. Drewniany, struktury krzyżowej, pierwiastkowo wybudowany roku 1522. Wizyta czyniona przez śp. Jerzego Eysmonta roku 1782 nie wymienia pierwiastkowego kościoła jaką koleją został zrujnowany, a wyraża, iż wybudowany w roku 1639 roku zaś 1674 d. 4 lipca przez jw. jx. Mikołaja Słupskiego biskupa gracjanopolitańskiego poświęcony i konsekrowany pod tytułem św. Anny. Przez niepoprawienie zupełnie się zrujnował i groził niebezpieczeństwem w roku 1817 z rozporządzenia jw. jx. Jana Cywińskiego, oficjała wileńskiego zapieczętowany, a do murowanej szczupłej kaplicy do której z drzewa przystawił jw. jx. Bonawentura Konopacki ściany długości łokci 11, szerokości łokci 10,5 poświęcona przez wjx. Michała Siezieniewskiego, poddziekana grodzieńskiego roku 1823, 14 października i nabożeństwo wprowadzone. Kościół bardziej się rujnował i gdy groził upadkiem, akt sporządzony 1837 roku lipca 26 przez dziekana wjx. Marcina Wińskiego przy miejscowym administratorze wjx. Augustynie Sawaszkiewiczu tak wyraża: węgły pogniły i ściany rozszerzają się, może pobliską kaplicę zniszczyć i grozi niebezpieczeństwem, postanowili do prezbiterium rozebrać co i wykonano. Drzewo dodano pod nadzór administratorowi wjx. Sawaszkiewiczowi. Gdy zwierzchność oddała administrację księdzu Ambrożemu Leśniewskiemu, który raportem odniósł się do dziekana wjx. Sawaszkiewicza przedstawiając konieczną potrzebę restauracji kościoła kryńskiego, dziekan odniósł się do rządu diecezjalnego, skutkiem czego jw. Jędrzej Kłągiewicz, biskup diecezji wileńskiej pod dzień 14 czerwca roku 1840 za nr 2135 pismem oświadczył zgadzając się aby do sanktuarium rozebranego kościoła starego drugą część przybudować i przedpisał aby do skutku doprowadzić wezwawszy prywatnie do tego parafian i obywateli. Prezbiterium nadpsute zupełnie zreperowano roku 1841, do którego przybudowano łokci 29 długości, szerokości łokci 20 w krzyżowych kaplicach po łokci 8,5 z dwoma wieżami i maleńką wieżyczką sygnaturką. Filarów 6, posadzka z cegły, gontami pokryty, zewnątrz deskami oszalowany i cały wzięty na szworny. Nabożeństwo wprowadzono uroczyście roku 1844 grudnia 28 dnia przez wjx. Augustyna Sawaszkiewicza, dziekana grodzieńskiego na św. Jana Ewangelisty za potwierdzeniem jw. Jana Cywińskiego, biskupa delkanowskiego administratora diecezji wileńskiej za nr 2456 datt. 11 grudnia 1844 roku. Utrzymuje się wszystko w porządku jako z dobrodziejów pozostali dopiero nie przestają pomagać przy ozdobieniu onego.
Zakrystia dawnych ozdób nie ma, tylko wizyta roku 1782 wzmiankuje, iż roku 1659 przechodzące wojska rosyjskie podczas inkursyi kościół zrabowali, plebanię spalili, dzwony pozabierali, skrzynię z aparatami i dokumentami w kościele zakopaną wydobyli i nie wiadomo gdzie podzieli, o tem poświadcza manifest zaniesiony roku 1659 przez Marcina Dzieżgowskiego, komendarza kryńskiego do magdeburgi kryńskiej.
Fest od początku wprowadzony św. Anny i pod tym tytułem kościół konsekrowany roku 1674. Na św. Jana Chrzciciela odpust zupełny, czterdziestogodzinne nabożeństwo wprowadzony z rozporządzenia jw. Jędrzeją Kłągiewicza, biskupa diecezjalnego wileńskiego za potwierdzeniem Stolicy Apostolskiej Grzegorza XVI. Tem okólnikiem ogłoszono było w roku 1834 Bractwo Różańcowe z odpustami onemi właściwemi wprowadzone w roku 1847 grudnia 28 dnia, za potwierdzeniem jw. Wacława Żylińskiego, biskupa diecezjalnego wileńskiego za nr 117 roku 1847 julii 21.
Kościół kryński nadzwyczajnych ozdób nie ma tylko monstrancja po grodzieńskich karmelitach z rządu diecezjalnego wileńskiego przeznaczona 1845 roku lipca 17 za nr 1047 waży funtów 7, po większej części pozłacana przewybornej roboty. Roku 1777 śp. Jan Pełczyński ze swego koszta kupił ołtarz wielki snycerskiej gustownej roboty, ołtarzyk do noszenia na procesję snycerskiej roboty; tenże w roku 1777 kosztem własnym przelał dzwon jeden od funtów 70, drugi od funtów 17.
Miasteczko Krynki w dziedzictwie jw. Aleksandra Libharta, pułkownika kirasjerów, kościół został w dziedzictwie jw. Jana Wiriona. Dobra te pierwiastkowie były królewskie nazywały się ekonomią kryńską i miasteczko szczyciło się prawami magdeburskimi, gdy na czas naznaczony nie stanęli w Warszawie przywilejami zostały niepotwierdzone w roku 1796 w czasie dysmembracyi Kraju Katarzyna cesarzowa darowała te dobra senatorom, miasteczka Krynki senatorowi jw. Pawłowi Dywowowi, a tę część w której kościół jw. Aleksandrowi Sokołowowi. Jw. Sokołow w roku 1834 przedał i prawo przyznał jw. Janowi Wirionowi i dotychczas w tegoż władaniu się zostaje. Miasteczko po zejściu jw. Pawła Dywowa spadło na dwie córki w roku 1843. Zięć jw. Aleksander Libhart objął we władanie.
Liczba parafian obojej płci 2537. Kościół figury krzyżowej z dwoma wieżami i wieżyczką małą pośrodku na sygnaturkę, cały oszalowany tarcicami i prawie z nowa w roku 1844 całkiem ukończony. Okolice następne Ihnatowicze, Proniewicze, Zopowicze, Kuderewszczyzna, Kundzicze, Nietupa, Geniusze, Kruszyniany. Po większej części spełniają przepisy religii, chociaż w małej części znajdują się niespełniający przepisów onej, bo kary publicznej nie można użyć.
Za rzetelność powyższych wiadomości ręczy i podpisem własnej ręki stwierdza x. Ambroży Leśniewski, proboszcz kościoła parafialnego kryńskiego. 1849 roku miesiąca grudnia 4 dnia nr 51”
(źródło za zgodą: Grzegorz Ryżewski, https://www.facebook.com/grzegorz.ryzewski.3 )
